Strijen
Kenmerken
Waar we aan werken
Begin 2023 is door Land van Ons ruim 26 hectare grond aangekocht in het buitengebied van Strijen in de Hoekse Waard ten zuiden van Rotterdam. De aangekochte gronden zijn gesitueerd in de centraal gelegen polder ‘Het Oudeland van Strijen’, direct ten westen van het buurtschap Cillaarshoek.
De polder ‘Het Oudeland van Strijen’ is door de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) aangewezen als Natura 2000-gebied. Het gebied Oudeland van Strijen is met name aangewezen als speciale beschermingszone (sbz) inzake het behoud van de vogelstand. Het gebied kwalificeert zich als sbz vanwege het voorkomen van grote aantallen van Brandgans en Kolgans, die het gebied benutten als voedselgebied gedurende het winterseizoen. Andere vogelsoorten waarvoor het gebied van betekenis is als overwinteringsgebied zijn Smient en Slechtvalk. Het gebied vormt verder een van de weinige vaste pleisterplaatsen van de zeldzame Dwerggans in Nederland.
Op dit moment legt met name de lage waterstand in de sloten in en om het gekochte in de winter en in de lente beperkingen op aan het succesvol grootbrengen van weidevogels. Land van Ons wil de natuurkwaliteit van de aangekochte gronden in Strijen verder ontwikkelen door het aanleggen van natuurvriendelijke oevers.
Voor een aantal van deze (zogeheten ‘niet-productieve’) inrichtingsmaatregelen is door Land van Ons de subsidie ‘Niet-productieve investeringen voor landbouw- en veenweidegebieden’ (NPILV) aangevraagd bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) met de projecttitel ‘Een boerenland vol leven in het Oudeland van Strijen’. De subsidie is inmiddels verkregen. Met dit geld kan het aangekochte gangbaar beheerde grasland in Strijen op een doortastende wijze worden omgezet naar biologisch beheerd grasland.
Voor de geplande werkzaamheden zijn inmiddels een ontwikkelings- en een investeringsplan opgesteld. Met onder meer het Waterschap Hollandse Delta en de gemeente Hoekse Waard vindt overleg plaats over de doelstellingen/plannen van de coöperatie, de beoogde werkzaamheden en de benodigde vergunningen.
Wat willen we bereiken met deze maatregelen? Door de aanleg van sloten met langzaam oplopende oevers ontstaat gelegenheid voor een rijke oevervegetatie met vissen, kleine waterdiertjes en insecten. Vogels en kleine zoogdieren zullen hiervan profiteren want dit biedt voedselvoorziening en schuil- en nestgelegenheid. Veel planten hebben bovendien een reinigende werking waardoor de waterkwaliteit zal verbeteren. Het inheemse maaisel dat zal worden ‘gezaaid’, zal de snelle ontwikkeling van een kruidenrijke grasmat bevorderen en (stuw)dammen maken goed waterbeheer en plaatselijke vernatting mogelijk en uitdroging van sloten wordt tegengegaan. De te nemen maatregelen moeten de omstandigheden voor de weidevogels verbeteren om de achteruitgang in de populaties te keren.
De beoogde regeneratie van de percelen wordt mede mogelijk gemaakt door:
Onze boer
De percelen zijn door de vorige eigenaar en een pachter productiegericht en gangbaar beheerd als grasland. Over de nieuwe situatie – met een beoogd meer natuurinclusief beheer en gebruik – is met hen geen overeenstemming bereikt. Omschakelen naar volledig biologisch blijkt voor hen geen optie. De relatie met hen is daarna op een nette wijze afgewikkeld.
Aansluitend is een wervingsactie gestart voor een pachter die wil handelen in het verlengde van de missie en visie van Land van Ons. De respons is vooralsnog veelbelovend.
Voor de nieuwe situatie wordt met de boer een beheerplan overeengekomen. Het beheerplan vormt een basis voor het beheer op hoofdlijnen. Het geeft richting aan de zoektocht naar het meest optimale beheer: een evenwicht tussen de mogelijkheden van de bodem, de eisen die de landbouw stelt en de maatregelen om de biodiversiteit te bevorderen en landschap en bodemleven te herstellen.
Na de uitvoering van de civieltechnische werkzaamheden (aanleg van de natuurvriendelijke oevers, noodzakelijke beschoeiingen, dammen en handmatige bedienbare waterkeringen, bewerking van de graspercelen en het doorzaaien van de percelen) kan het overeengekomen beheerplan in gang worden gezet.
De boer die het perceel namens Land van Ons gaat bewerken, krijgt uiteindelijk een kant-en-klaar perceel. De pachter of de boer beheert en bewerkt de percelen aan de hand van de visie die we samen hebben opgesteld.
Teelt
De polder Hoekse Waard bestaat tegenwoordig merendeels uit akkerland, strak verkaveld via ruilverkaveling. Van het Oudeland van Strijen is de verschijningsvorm echter anders. Het Oudeland heeft een min of meer ronde vorm met grillige dijken. Het heeft een zeer open karakter door een fijnmazige structuur van dijken, kreken en sloten. Het Oudeland van Strijen is daarmee een bijzondere enclave van veenweidelandschap.
In het oostelijk deel van het Oudeland, waarin ook de aangekochte gronden liggen, bevinden zich de gronden met het hoogste microreliëf. De kleilaag op het veen is er minimaal. Typerend is het ‘hobbelige’ karakter van het polderlandschap en de bijzondere kleinschalige strokenverkaveling. De afgelopen 170 jaar is aan de verkaveling en het gebruik van de aangekochte percelen weinig of niets veranderd.
De percelen hebben wel een fraaie kleinschalige historistische strokenverkaveling. Het biedt goede mogelijkheden voor een inrichting naar een kruidenrijk grasland met biodiversiteit/vernatting en alle ruimte voor flora en fauna. Met kleine aanpassingen in het beheer (zoals het maaibeleid) kan het perceel versterkend zijn voor het naastgelegen weidevogelgebied van Staatsbosbeheer. Een agrarisch gebruik van de niet-intensief beheerde graslanden zorgt voor een ruim aanbod van voedsel voor de overwinterende weidevogels.
Het doel is echter ook om naast het versterken en verbeteren van de biodiversiteit te komen tot een toekomstvast agrarisch model, rekening houdend met bovengenoemde aspecten. Daarbij zal met het levensonderhoud van de boer rekening moeten worden gehouden.
Perceelteam
Voor het perceel Strijen is een 4-tal teams gevormd. Het team ‘Coördinatie’ bestaat uit de perceelcoördinatoren Valentijn Quint en Jan Bart Henry. In de taakverdeling houdt laatstgenoemde zich bezig met Omgeving en inrichting’; Valentijn draagt zorg voor ‘Perceel en team’.
Daarnaast zijn er 3 uitvoerende teams, te weten ‘Beheerplan’, ‘Monitoring’ en ‘Communicatie & promotie’, met in totaal 15 vaste vrijwilligers.
Verder is er een groep van circa 20 vrijwilligers die af en toe kunnen helpen.
Locatie
Fiets- & Wandelroute
Een bezoek aan ons perceel in de Hoekse Waard en de omliggende dorpen Strijen, Westmaas en Maasdam is zeker de moeite waard. Dat kan met de auto, maar je kan de omgeving ook op de fiets of wandelend verkennen. Ons perceel aan de Zuiddijk bij Cillaarshoek is gelegen aan het fietsknooppuntennetwerk. Het bevindt zich tussen de knooppunten 30 en 31.
Via deze website zijn diverse fietsroutes te downloaden, waaronder de route ‘Oudeland van Strijen’, een fiets-/wandelroute van circa 19 km ‘met prachtige vergezichten en een oase van rust’. Het startpunt van de route bevindt zich in Strijen in de Leeuwerikstraat.
Veel fiets- en/of wandelplezier!
Contact
Perceelcoördinatoren: Valentijn Quint en Jan Bart Henry
E-mailadres: strijen@landvanons.nl
Sociale media
Binnenkort kun je de regeneratieve reis van Perceel Strijen volgen op sociale media!