De akkerbouw in Nederland kent een beperkte gewaskeuze waarbij voedermais, aardappelen en bieten favoriet zijn. Stuk voor stuk producten die eenvoudig te verkopen zijn, waarbij de risico’s tijdens het groeiseizoen te overzien zijn en de kans op een redelijk inkomen voor de boer voorop staat. De biodiversiteit komt dit niet ten goede. Willen we een omslag maken, dan moeten we ook andere gewassen die wel goed zijn voor bodem, insecten en vogels een kans geven. Dit gaat helaas niet vanzelf. Er zijn her en der in het land verschillende initiatieven, maar vaak kleinschalig en volledig gericht op één afnemer of lokale community. Als die wegvalt is het initiatief terug bij af.
Als we percelen aankopen zal het bij een deel om akkerpercelen gaan. Dan kunnen we kiezen voor een pachter of zelf het goede voorbeeld geven. Dat laatste is hard nodig omdat het verdienmodel van experimentele teelten onduidelijk is. Wederom een reden waarom de gemiddelde boer ze links laat liggen. De uitdaging is dus dubbel zo groot, een nieuwe teelt zien te oogsten en daarna het eindproduct verkopen met een positief resultaat. Geen boer zal immers boekweit opnemen als vaste teelt als er geen droog brood mee te verdienen valt.
Als bestuur vinden we dat we, zeker de aankomende jaren Land van Ons, de handschoen moet oppakken, willen we geloofwaardig zijn bij de omslag naar een natuurinclusieve akkerbouw. Dat betekent concreet dat we op verschillende percelen werk gaan maken van experimentele teelten die op de eerste plaats goed zijn voor de biodiversiteit. Daarna gaan we aan de slag om hiervan producten te maken die interessant kunnen zijn voor consument. Zo zijn we vorig jaar in Hooghalen gestart met boekweit en dit seizoen hebben we opnieuw boekweit geteeld maar nu in Onnen. Op de Holtesch en in Diever hebben we Huttentut, Lupine, baktarwe en harde tarwe verbouwd. Niet elke teelt is op zichzelf experimenteel, maar wel in combinatie met bijvoorbeeld strokenteelt of mozaïekbeheer. Zo zullen we ook tarwe of andere graansoorten gaan verbouwen.
Het uiteindelijke doel is om nieuwe of vergeten teelten die goed zijn voor de biodiversiteit een vaste plek te geven in het repertoire van akkerbouwers. Dat hopen we te doen door onze ervaringen met de teelt zowel landbouwkundig als financieel zoveel mogelijk te delen en publiek te maken. Door soms een deel van de oogst direct vanaf de akkers te verkopen, maar meestal de oogst te verwerken tot eindproducten, verwachten we een hogere opbrengst en dus een grotere kans dat meer boeren mee gaan doen! Waar mogelijk sluiten we aan bij andere initiatieven. Zo is Peter Brul, landbouwkundige en lid van het beheer & ontwikkelteam bezig met een project in Noord-Nederland rond boekweit. Met elkaar hebben we meer slagkracht. En zo zijn we ook bezig om onze producten te verkopen via een aantal buurderijen, diverse voedingswinkels en streekmarkten. De deelnemers van Land van Ons zitten op de eerste rij om dit allemaal mee te maken en zullen als eerste de oogst en eindproducten kunnen proeven en ervaren.