Wie ben je?
Ik ben de Kleine vuurvlinder, in het Latijn Lycaena phlaeas genoemd. Ik behoor tot de familie van de Lycaenidae, de kleine pages. Je vindt me vaak op zonnige, bloemrijke plekken, zoals graslanden, heidevelden, bermen en soms zelfs in je eigen tuin!
Wat doe je Kleine vuurvlinder?
Ik ben een belangrijke bestuiver. Als ik rondvlieg om nectar te drinken, neem ik stuifmeel mee van bloem naar bloem. Dit helpt de planten om zich voort te planten. Zonder bestuiving zouden veel planten geen zaden en vruchten kunnen maken. Vlinders zijn dus heel belangrijk voor een gezond ecosysteem! En laten we eerlijk zijn, wie wordt er niet vrolijk van een fladderende vlinder?
Kun je ons iets vertellen over je levenscyclus? Hoe verander je van een eitje in zo’n prachtige vlinder?
Mijn moeder legt haar eitjes aan de onderkant van een blad van vooral schapenzuring en veldzuring. Na ongeveer een week komt het eitje uit en word ik een kleine rups. Ik ben dan een echte eetmachine en vreet me vol aan de bladeren van mijn waardplant (zie uitleg hieronder, red.). Door mijn enorme eetlust groei ik snel en omdat mijn huid niet meegroeit, vervel ik een paar keer. Na zo’n 3 à 4 weken verpop ik, meestal hangend aan een takje of blad. In de pop onderga ik een complete metamorfose: ik verander van rups in vlinder. Dat duurt ongeveer twee weken. Dan barst mijn pop open. Mijn vleugels zijn eerst nog zacht en opgevouwen, maar ontvouwen zich en harden uit zodra er bloedvloeistof in gepompt wordt. En dan kan ik vliegen! Meestal leef ik daarna nog maar een paar weken.
Je noemde een waardplant. Wat is een waardplant precies?
Een waardplant is een voedselplant die essentieel is voor de rupsenfase van mijn leven. Het is de enige plant waar Kleine-vuurvlinderrupsen van kunnen eten. Voor ons zijn dat vooral schapenzuring en veldzuring. Zonder deze planten zou ik niet kunnen overleven.
Wij leggen onze eitjes – dat kunnen er wel meer dan honderd zijn in het hele leven – altijd op een waardplant, zodat de rupsen meteen met eten kunnen beginnen. Van elke honderd eitjes die een vlinder legt, overleven 1 tot 5 tot de vlinderfase. Dat klinkt als weinig, maar het is genoeg om onze soort in stand te houden.
En wat eet je verder nog?
Als eitje eet ik helemaal niks. Als pop ook niks, want dan leef ik van de reserves die ik als rups heb opgebouwd. En als vlinder drink ik nectar uit bloemen! Dat is mijn belangrijkste energiebron. Een nectarplant is een bloem die veel nectar produceert. Ik ben dol op klimop, maar ook op andere bloemen, zoals bijvoorbeeld de distel.
Hoe kom je de winter door?
Dat hangt af van het stadium waarin ik me bevind. Ik kan als rups of als pop overwinteren. Dan zoek ik een beschut plekje op, bijvoorbeeld onder een blad, in de strooisellaag of in de grond. Daar wacht ik tot het voorjaar, wanneer de temperaturen weer stijgen. Regen vind ik maar niks. Ik kan dan namelijk niet vliegen en daardoor koel ik snel af. De zon is mijn beste vriend. Die warmt me op en geeft me energie om te vliegen en nectar te zoeken.
Hoe oud kun je worden?
Niet zo oud. Een vlinder leeft meestal maar een paar weken. In die korte tijd moet ik wel zorgen voor nageslacht. Om mezelf te beschermen tegen vogels en andere roofdieren, heb ik een goede camouflage. Mijn oranje vleugels met de bruine randen vallen niet zo op tussen de bloemen. En ik kan snel wegvliegen als er gevaar dreigt.
Heb je daarom van die mooie kleuren?
Die kleuren zijn niet alleen mooi, ze hebben ook een functie. Ze helpen me om een partner te vinden. Vlinders gebruiken ook geur en zicht om te communiceren.
Wat kunnen mensen doen om jou en andere vlinders te beschermen?
Er zijn veel dingen die mensen kunnen doen. Allereerst: zorg voor voldoende waardplanten en nectarplanten. Plant bijvoorbeeld schapenzuring, veldzuring en klimop. Laat ‘onkruid’ staan, want daar eten rupsen vaak van. In de landbouw is het belangrijk rekening te houden met vlinders. Gebruik geen gif of andere chemische middelen, want die zijn dodelijk voor vlinders en andere insecten.
Gebruik ook niet te veel mest, want daar houden vlinders niet van. Zorg voor bloemrijke randen langs akkers en laat stukjes natuur met rust . Zo kunnen we samen een paradijs creëren voor vlinders!
Dit interview is geschreven naar de vorm van Stem van de Natuur, een initiatief van IVN Natuureducatie. Voor ons jubileum maken we in samenwerking soortgelijke interviews met onze Big Five, die we Stem van het Boerenland noemen.