Ik reisde met de trein terug van Noord-Spanje naar Nederland. Ik had net twee weken gewandeld door Picos de Europa en genoten van de wilde natuur. Het aantal vogels viel een beetje tegen, maar de veelheid aan bloemen, planten, vlinders, bijen en andere insecten maakte indruk. Tijdens de terugreis werd ik echter steeds somberder. Elke keer als ik uit het treinraampje keek, zag ik eenzelfde soort uitzicht: stroken steriele landbouwgrond waarvan alleen de kleuren veranderden.
Hoe dichter ik Nederland naderde, hoe somberder ik werd. Inmiddels weet ik namelijk wat ik allemaal niet meer zie als ik naar ons landschap kijk. Ook al is ons landschap vaak heel groen, er staan geen margrieten, klaprozen, korenbloemen en akkerviooltjes in onze akkers. En waar geen bloemen staan, komen ook geen oranje luzernevlinders, akkerhommels en bloedcicaden. En waar geen insecten komen, komen ook geen veldleeuweriken, kwartels en gele kwikstaarten… Kortom, ons land wordt leger en stiller.Dat sombere gevoel dat mij overviel wordt door Jantien de Boer ‘landschapspijn’ genoemd. Dagenlang kon ik deze pijn niet van mij afschudden. Om mijn gedachten te verzetten ben ik op een ochtend naar de bioscoop gegaan, in mijn eentje. Daar zag ik de documentaire The Biggest Little Farm van John Chester. Deze film raakte mij diep. Alle somberheid die ik had gevoeld, huilde ik eruit bij het zien van die prachtige boerderij en al het leven dat er ontstond. In de film kopen John en zijn vrouw Molly een verwaarloosde boerderij en transformeren die in zeven jaar tot een levendig bedrijf, in harmonie met de natuur. Ze beginnen met grond die compleet is uitgeput; dor, droog en hard. Gaandeweg zorgen ze voor steeds meer bodemleven. Wormen, duizendpoten, bacteriën en schimmels maken de grond luchtig, waardoor regenwater vastgehouden wordt en humus ontstaat. Dit legt een mooie basis voor de rest van hun plannen. Bij het zien van deze beelden dacht ik: het kan dus wél! Landbouw, natuur en biodiversiteit kunnen wel degelijk samengaan.
Toen ik mij daar meer in ging verdiepen, kwam ik burgercollectief Land van Ons op het spoor. Binnen korte tijd zag ik het collectief groeien en ook Land van Ons-percelen ontstaan in mijn eigen provincie, zoals in Onnen. Ik vond dat hoopgevend, maar als leek op het gebied van landbouw en natuurherstel wilde ik er ook meer van weten. Wat wordt er bedoeld met ‘biodiversiteit’? Hoe werkt het herstel ervan? Waarom is het belangrijk? Wat werkt wel en wat werkt niet? In deze blog ga ik op onderzoek uit. Voor mijzelf, maar ook voor andere deelnemers van Land van Ons, die ook nog niet zo veel weten en dezelfde vragen hebben als ik. Vorig jaar kocht ik zelf een stukje grond bij Land van Ons, dat is niet niks, maar ik wil graag meer doen. Ik wil kennis en inspiratie opdoen en dat delen in de hoop dat we straks allemaal kunnen genieten van ‘Biggest Little Farms’ in onze provincies. Bekijk hier de trailer van The Biggest Little Farm.
Marijke Wempe
Marijke werkt als freelance redacteur van non-fictieboeken en studeerde Media en Informatiemanagement in Amsterdam. Ze woont met man en kat in Groningen.
Portret: Koos Dijksterhuis