Als ik in de schoenen van Carola Schouten zou staan, zou ik gillend door mijn kantoor heen rennen. Wat je ook doet of hoe groot de zak met geld ook is, die je uit de kast trekt: of de landbouwbedrijfstak voelt zich tekort gedaan of de natuursector. En meestal beiden, want ze willen voor de ander niet onderdoen. Dit gaat nu al 60 jaar zo en we kunnen niet zeggen dat onze biodiversiteit ECHT van al die miljarden euro’s heeft geprofiteerd.
Het nieuwste plan van het Kabinet (kostprijs 5 miljard euro over 10 jaar) zal hier geen verandering in brengen, is mijn stellige overtuiging. 3 miljard euro voor herstel van natuurgebieden is weggegooid geld als je vervolgens niks structureels aan de bron van het probleem wil doen.
En 1.8 miljard euro voor onder meer de uitkoop van bedrijven lijkt prachtig, maar waarom wordt het eigendom van de grond niet ter discussie gesteld?
Want in dat eigendom van de grond zit de kern van het probleem. Als eigenaar bepaal je immers wat en hoe die grond wordt gebruikt. Ja, natuurlijk binnen de regels van landbouwgrond, want daar hebben we het hier over. Maar toch. De hele bevolking kan roepen dat er minder gif gespoten moet worden, dat het aanplanten van een haag of bloemrijke rand eigenlijk wel mooi zou zijn of dat het doodzonde is dat die laatste paar bomen rond het perceel zo hoog zijn opgesnoeid. Als eigenaar van de grond bepaal je en sta je in je recht. En zo is er de afgelopen 60 jaar 400.000 km aan landschapselementen uit Nederland verdwenen. En het grootste deel met dank aan de intensivering van de landbouw. Moeten we ons dan verbazen dat het zo slecht gaat met vogels, planten en insecten?
En dan ontstaat de rare situatie dat als we het hebben over biodiversiteit we als 17 miljoen Nederlanders iets kunnen doen op de 4% grond die wij met z’n allen in bezit hebben, maar voor de andere 96% van ons grondgebied zijn we afhankelijk van een kleine groep landeigenaren. Wij mogen met z’n 17 miljoenen de rekening betalen, maar meedoen met het spel? Nee dus. Ooit een politieke partij over gehoord?
Dat is een van de overwegingen om als bestuur van Land van Ons, hoe jong en klein we ook nog zijn, een brief aan het Kabinet te schrijven. Er zijn namelijk tientallen burgercollectieven in Nederland die goede dingen willen doen met landbouwgrond en boeren willen ondersteunen de omslag te maken. Maar ze willen wel de regie, zodat ze kunnen laten zien dat wat al 60 jaar niet lukt wel degelijk mogelijk is.
En ja, stimuleer het door de door vele overheidsmaatregelen dure grond in Nederland, betaalbaar te maken. Dan zijn die honderden miljoenen euro’s een stuk beter besteed en kunnen we ook daadwerkelijk met z’n allen verantwoordelijk zijn voor herstel van de biodiversiteit.
Franke Remerie