Gedurfde plannen voor Oud Ade
Tekst: Pieter Lagerwaard
Onlangs hebben studenten van de universiteit Leiden verschillende toekomstscenario’s gepresenteerd voor Oud Ade. Dit perceel van 21 hectare heeft een lage biodiversiteit, onder andere door het gebruik van drijfmest. De toekomstscenario’s zijn niet alleen belangrijk voor de biodiversiteit van dit perceel, maar ook nuttig om na te denken over een betere toekomst voor bodemgrond in Nederland. Wat zijn de mogelijkheden voor meer biodiversiteit in de Nederlandse agrarische sector?
Waterbuffels en Grutto’s
De opdracht aan de studenten komt voort uit een samenwerkingsverband tussen Land van Ons en de Universiteit van Leiden. De studenten presenteerden 6 toekomstscenario’s, die stuk voor stuk getuigden van creativiteit en intellectuele nieuwsgierigheid. Zo presenteerde het eerste groepje het plan om het waterpeil van de veengrond te verhogen en er geen koeien, maar waterbuffels te houden. Een andere groep stelde voor om een voedselbos aan te leggen door het vee gaandeweg te vervangen door noten- en fruitbomen. En weer een andere groep voorzag een vogelweidegebied, dat als toevluchtsoord zou kunnen dienen voor weidevogels zoals de grutto.
Er bestaat geen ‘one size fits all’-benadering want elk stuk boerenland is uniek en gevormd door de historische formatie, de compositie van het land en de ligging. Zoals studente Suzanne Jacob het mooi verwoordde: ‘Het zou mooi zijn als je één plan kan bedenken dat je over heel Nederland kan uitrollen om de biodiversiteitscrises op te lossen, maar ieder gebied is anders. Je moet kijken naar wat er al goed is en welke problemen er opgelost moeten worden. Dus wij gaan voor maatwerk’.
Betaalbare diversiteit
Enkele thema’s kwamen herhaaldelijk ter sprake. Bijvoorbeeld, wat is biodiversiteit precies? Docent Dr. Maarten Schrama merkte op dat biodiversiteit niet alleen gaat over de kwantitatieve hoeveelheid plant- of diersoorten, maar ook over de soorten zelf. De verschillende toekomstscenario’s maken elk ruimte voor een unieke biodiversiteit met specifieke soorten: het ene scenario zou ten bate komen van de waterplanten, bijen, vogels, of bomen, en bij het andere het struikgewas, de kruiden of het vee. De gemene deler was dat alle scenario’s een enorme vooruitgang in soortenrijkdom zouden zijn in vergelijking met de huidige staat van het perceel.
Een ander belangrijk thema was economische haalbaarheid. Land van Ons poogt biodiverse landbouw te combineren met duurzame, circulaire landbouw die een boer in zijn bestaan voorziet, toekomstbestendig is en niet alleen op (tijdelijke) subsidies draait. De studenten stelden een variëteit aan creatieve oplossingen voor: van recreatieve activiteiten zoals een theehuisje met educatieve doeleinden, tot een verbinding van de ‘stad met het land’ door productabonnementen aan te bieden. Deze toekomstscenario’s bieden veel stof tot nadenken over de toekomst van het perceel oud Ade, maar ook voor de (potentieel veelzijdige) toekomst van de agrarische sector in Nederland.
De inleiding en studentenpresentaties zijn hier terug te zien (de link naar de documenten staat onder de film in de toelichting).