Een gesprek met de pachter en de vogelaar van perceel Strijen
Naast natuurvriendelijk boeren en het verbeteren van de biodiversiteit is het de bedoeling om van perceel Strijen een aantrekkelijk broedgebied voor weidevogels te maken. Omdat dit perceel uit grasland bestaat, ligt het voor de hand om het maaien van het gras uit te stellen tot na het broedseizoen. Maar het kan ook anders. Pachter Marius de Vlieger en vogelaar en Land van Ons-vrijwilliger Pieter-Bas Kooiman hebben gemerkt dat de aanwezigheid van koeien op het perceel ook gunstig is voor de weidevogels.
Perceel Strijen is begin 2023 aangekocht door Land van Ons. Het perceel ligt in de polder Het Oudeland van Strijen in de Hoeksche Waard en bestaat uit 26,5 hectares grasland. Sinds 2024 pachten de lokale biologische veehouder Marius de Vlieger en zijn vrouw Marit het perceel. Omdat koeien pas melk geven nadat er een kalfje geboren is, worden er op het melkveebedrijf van Marius regelmatig kalfjes geboren. ‘Wij kiezen ervoor om de kalfjes niet naar een mesterij te brengen, maar om ze een paar jaar buiten in de wei op te laten groeien en te laten grazen. Daarom zijn we zo blij met perceel Strijen: daar hebben afgelopen jaar vijfentwintig van onze opgroeiende Black Angus koeien gestaan.’ Dat is trouwens een hele lage bezetting als je het vergelijkt met andere koeienweides. ‘Als je bij perceel Strijen aankomt, dan moet je echt zoeken om de koeien te zien’, weet Pieter-Bas. ‘Maar dat is juist goed. Dat betekent dat het er heel rustig is en dat is goed voor de weidevogels’.

De teruggang van weidevogels is niet zondermeer te keren. ‘Vogels die eenmaal verdwenen zijn, komen eigenlijk niet meer terug’, legt Pieter-Bas uit. ‘Wij hadden het geluk dat er nog wel wat weidevogels waren.’ Om die vogels te behouden was het zaak om de biotoop te handhaven en te verbeteren. Voorjaarsrust is belangrijk voor de weidevogels. Daarom is in onderling overleg besloten om die rust te organiseren op een rustig gedeelte van het perceel, namelijk een deel ter grootte van acht hectare dat het verst van de dijk afligt. Op dit deel van het perceel stonden in het voorjaar geen koeien en – nog belangrijker – er is toen ook niet gemaaid. Wat niet voorzien was en wat nu een toevalstreffer blijkt te zijn, is het feit dat Marius het gedeelte buiten het rustgebied dus gebruikt voor zijn opgroeiende koeien. ‘Als je koeien op het perceel zet, dan is dat een soort magneet voor weidevogels’, vertelt Marius. ‘Niet alleen houden de koeien het gras kort, wat gunstig is voor de vogelkuikens, maar een koeienvlaai is ook een soort buffet voor de vogels. Door alle vliegen en torretjes die erop zitten is het een bron van voedsel.’
Buiten het rustige gedeelte van het perceel wordt mozaïekbeheer toegepast. Het perceel is onderverdeeld in achttien deelgebieden: zeven deelgebieden in het rustgebied en elf daarbuiten. In die deelgebieden worden regelmatig vogels geteld. Pieter-Bas doet dat samen met nog een vrijwilliger door het perceel te voet te inspecteren. ‘Hartstikke leuk om te doen. We hebben bijvoorbeeld een nest met twee jonge grutto’s aangetroffen. Ook liep er ineens een jonge kievit voor onze voeten.’ Wanneer een broedend vogelpaar alarm slaat om zo de vogeltellers te verjagen, dan is duidelijk dat daar nog niet gemaaid kan worden. En als er niets te zien is, wordt dat deelgebied vrijgegeven om te maaien. ‘We hadden al vrij snel door in welke hoek van het perceel de vogels zaten en daar ga je dan een paar weken later nog eens kijken’, legt Pieter-Bas uit.
Marius en Pieter-Bas zijn tevreden over de resultaten tot nu toe. Er zijn best al wat weidevogels gezien en dat is dus goed nieuws. Maar economisch gezien zou het wel wat beter mogen. Daarom gaat Marius op zoek naar subsidiepotjes voor het uitgesteld maaien en voor het vernatten van gedeeltes van het perceel. ‘Soms is niks doen, ook een goede strategie’, meent Pieter-Bas. Marius is het daar helemaal mee eens en vult aan: ‘Beleidsmakers zitten vaak op het spoor van uitgesteld maaien, maar wat we hier zien is dat de combinatie van koeien en weidevogels heel goed uitpakt. Daar zijn we erg enthousiast over en daar blijven we komend jaar zeker mee doorgaan.’
Tekst: Charlotte Leenaers