Update proef Holtesch

Introductie
Na enige afstemming met Land van Ons zijn vanaf eind maart Stichting In Goede Aarde (SIGA) en Kees Sijbenga begonnen met het uitvoeren van verschillende werkzaamheden voor de eerder geplande proef op de Holtesch. Inmiddels is de proef in volle gang. Doel van de samenwerking is het verkennen van enkele veelbelovende methoden die de bodem- en plantgezondheid verbeteren door de symbiose tussen beiden te versterken. De proef is zo opgezet dat er twaalf unieke stroken zijn geformuleerd. Hierdoor kunnen zowel individuele behandelingen als mogelijke synergieën geëvalueerd worden. Zie voor meer details het eerdere artikel in april (‘Com-post 2’). Voor de oogst (augustus 2022) zullen nog diverse datapunten verzameld worden zodat we kunnen toewerken naar een eerste conclusie. Middels dit stuk willen we Land Van Ons-deelnemers een update geven van de uitgevoerde activiteiten tot op heden.

Zaadcoating
Eind maart hebben we de geplande gewassen voorzien van twee typen zaadcoating. Beide coatings doelen op het ondersteunen van de plant door een breed scala aan bodembiologie toe te voegen en zo de symbiose tussen plant en bodembiologie te bevorderen. Door de zaden te coaten heeft de plant de mogelijkheid om direct een samenwerking aan te gaan met de bodembiologie na de ontkieming. SIGA heeft zelf een zaadcoating samengesteld waarbij het hoofdbestanddeel bestaat uit een zeer biodiverse (Johnson Su Bioreactor) compost. Voor de tweede zaadcoating is er gekozen om mycorrhiza-sporen toe te voegen. Dit zijn sporen van symbiotische schimmels die zeer belangrijke functies vervullen in een gezonde bodem, maar vaak voor een groot deel ontbreken door o.a. grondbewerking en het gebruik van landbouwchemicaliën. Deze mycorrhiza-coating is niet toegevoegd aan de huttentut-zaden, dit type plant gaat een dergelijke symbiose liever uit de weg. We hebben deze zaadcoating aangebracht door het gebruiken van een betonmolen. Samen met Kees hebben we alle benodigde zaden gecoat.

Compostthee- en bladbemesting
Na het inzaaien van de verschillende stroken is er gewacht tot ongeveer twee weken na ontkieming voordat we begonnen zijn met het behandelen van de stroken met compostthee en/of een specifieke bladbemesting. Deze behandelingen zijn ongeveer om de week uitgevoerd, dit gaf voldoende aantal behandelingen voor de proef en tevens tijd om tussendoor de effecten te kunnen monitoren.

Bij het produceren van de compostthee hebben we de receptuur gevolgd van de Grüne Brücke, een deel van het team van SIGA volgt een cursus regeneratieve landbouw bij deze instelling. De Grüne Brücke werkt al jarenlang succesvol met compostthee. Er is daarnaast gebruik gemaakt van een composttheebrouwer van Royal Eijkelkamp. Voor het brouwen van compostthee is een compost rijk aan divers microbieel leven noodzakelijk, de in 2021 geproduceerde compost van SIGA is hiervoor gebruikt. Voor een indruk van hoe een dergelijk composteringsproces eruit ziet kan onze website of sociale media bekeken worden.

Het brouwproces tijdens het maken van compostthee creëert de ideale omstandigheden voor de aanwezige microben om verder te groeien en voor de productie van diverse metabolieten die gunstig zijn voor de plant. Onder deze link is een kort filmpje te zien van hoe een dergelijk proces eruitziet. De compostthee zou tweeledig moeten werken. Enerzijds kan het de de biodiversiteit op (voornamelijk) het bovengronds gedeelte van de plant vergroten en zorgt dit voor o.a. een ziekte-onderdrukkend effect, anderzijds zorgen makkelijk opneembare nutriënten en secondaire metabolieten voor het bevorderen van de plantengroei.

Iedere twee weken heeft Kees de composttheebrouwer aangezet en heeft SIGA de opvolgende dag samen met kees de compostthee en bladbemesting uitgereden over de desbetreffende stroken op de Holtesch met behulp van de spuitboom van Kees. De kwaliteit van de compostthee is gecheckt door middel van het gebruik van de microscoop, zo kan ook de ontwikkeling en de groei van micro-organismen in de thee waargenomen worden.

Voor de bladbemesting zijn de biologische producten van Soiltech gebruikt. Hierbij is de kennis toegepast die het SIGA-team heeft opgedaan vanuit verschillende John Kempf-opleidingen, deze focussen voornamelijk op het sturen van plantenfysiologische processen. Bladbemesting is een oplossing van water waaraan cruciale en vaak in planten weinig aanwezige nutriënten worden toegevoegd; dit gaat om zeer kleine concentraties van enkele tientallen grammen per hectare. Doel van de bladbemesting is om enkele fundamentele fysiologische processen (bv. foto- en eiwitsynthese) in de plant te ondersteunen en verbeteren, met als beoogd gevolg het verhogen van algemene veerkracht en productiviteit. Om de juiste receptuur te bepalen hebben we het plantsap laten evalueren. Hiervoor zijn tweewekelijks bladmonsters genomen rond zonsopgang. De monsters zijn vervolgens opgestuurd naar NovaCropControl. Een plantsap-analyse kan worden gezien als een soort bloedonderzoek van de plant, een hele reeks aan nutriënten wordt hierbij gemeten. De specifieke niveaus en onderlinge verhoudingen geven een hoop informatie over de staat van de plant en welke eventuele tekorten, overschotten of ongunstige nutriënt verhoudingen aanwezig zijn.

Ter afsluiting
De afgelopen weken zijn een mooie ervaring geweest, waarin veel geleerd is over de werking en toepassing van de verschillende behandelingen. Het is nog te vroeg om sluitende conclusies te trekken maar enkele dingen zijn ons opgevallen. Ondanks dat we bij de zaadcoatingen precies de voorgeschreven receptuur hebben gevolgd van het Johnson-Su BEAM-onderzoek, konden we geen significante verschillen waarnemen tussen de stroken in ontkieming of opkomst van de gewassen. Dit terwijl wij verschillende case studies gevonden hebben waarin de verschillen substantieel zijn. In augustus zal er geoogst worden en zullen de nog ontbrekende data verzameld worden. Er zullen onder andere DNA-samples gestuurd worden naar Biomemakers. Zo kan gekeken worden of de microbiologie onder de diverse stroken te relateren is aan de overig beschikbare data (bv. opbrengst). SIGA zal verslaglegging doen van de proef en de proef tot dusver evalueren. De volgende update rondom dit project zal na de oogst verschijnen en haar licht werpen op conclusies op basis van het eerste jaar van deze proef.