De coöperatie Land van Ons wil €18 miljard ophalen voor de aankoop van 300.000 hectare boerenland. Daarop moet een groot netwerk komen van natuurvriendelijke boerderijen. Om dit te verwezenlijken, maakt de club zich vanaf dinsdag aantrekkelijker voor grote geldgevers, vertelt initiatiefnemer Franke Remerie.

Het ‘burgerinitiatief’, zoals hij Land van Ons noemt, startte vorig jaar februari met nul leden. De animo blijkt groot. ‘We hebben inmiddels 14.000 deelnemers’, vertelt bestuurslid Remerie. Die leggen minimaal €20 in voor aankoop van boerengrond. Tot nu gold een maximum van €20.000 per deelnemer per jaar. Die bovengrens laat de coöperatie op 1 juni los. ‘Want we willen complete boerderijen opkopen.’

0,1 tot 0,3% rendement
Nieuw is ook de belofte aan grotere geldgevers van een bescheiden rendement: 0,1% tot 0,3% per jaar. ‘Een blijfpremie’, volgens Remerie. Zestig particulieren en instellingen meldden zich hiervoor al aan, terwijl de stemming onder de deelnemers voor deze structuurwijziging nog liep. ‘90% is voor.’

Met het ingelegde geld kocht de coöperatie verspreid door het land tien landbouwpercelen, variërend van 33 hectare Leidse veenweide tot de eerste tranche van een melkveebedrijf van 75 hectare bij Nijmegen. ‘In 2020 kochten we 540.000 vierkante meter, eind dit jaar is dat 1,7 miljoen vierkante meter’, aldus Remerie. Goed voor zo’n €11 miljoen. ‘Het groeit best goed.’

Af van harde scheiding
Aangekochte grond moet volgens hem het gat vullen tussen de intensief gebruikte landbouwgrond, ‘dat is twee derde van Nederland’, en de puur natuur waarop Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer en de provinciale landschappen zich richten: ‘8% van Nederland.’ Remerie: ‘Van die harde scheiding tussen landbouw en natuur willen wij af.’

Frank Remerie: ‘Meedoen is een verzekeringspolis voor een mooi landschap.’ Foto: Jan Reinier van der Vliet
‘Het rare is dat landbouwgrond van oudsher de meeste biodiversiteit had en daar nu de meeste biodiversiteitswinst te behalen is.’ De klassieke natuurorganisaties laten dat volgens hem liggen. Land van Ons mikt op een tweede ecologische hoofdstructuur. Dat is de aanduiding voor aan elkaar verbonden natuurreservaten. Voor natuurlandbouw zou die er ook moeten komen.

Herintroductie boekweit
Land van Ons verpacht zijn grond goedkoop voor natuurvriendelijk boeren, kleinschalig gemengde bedrijvigheid met een hogere grondwaterstand, weitjes, houtwallen, akkertjes, herintroductie van teelten als boekweit (‘armeluisgraan’) of de start van nieuwe teelten als koolzaadvervanger huttentut.

‘Ik zie dat niet als museumboeren’, reageert Remerie. ‘Boeren staan in de rij om mee te doen. We kunnen onze ogen niet sluiten en op deze weg doorgaan: zo veel mogelijk varkens en koeien produceren. Vanwege klimaatverandering moeten wij ook veranderen. Land van Ons verbindt boeren met de samenleving. Wij zijn de inwoners van dit land en hun klanten.’

Onbetaalde bestuurders
De zeven bestuurders van Land van Ons verdienden hun sporen in het bedrijfsleven, zegt Remerie, die zelf de Treintaxi oprichtte. Voor de coöperatie werken ze onbetaald. Is dat vol te houden? ‘Komende jaren in elk geval wel. Veel mensen willen een stukje van hun talent aan ons doel besteden.’

Iedere deelnemer heeft één stem, ongeacht zijn inleg. Na minimaal twee jaar kan een deelnemer zijn grond ‘voor de actuele waarde’ aan de coöperatie verkopen.

Geen AFM-materiaal
Valt dit onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten (AFM)? ‘Wij zijn geen beleggingsinstelling. Voor het rendement moet je niet meedoen. Deelnemers zijn mede-eigenaar van de coöperatie en dus allemaal ondernemers.’ En daarmee geen AFM-materiaal.

En die €18 miljard? ‘Met een vingerknip te realiseren. Een derde van wat we extra spaarden afgelopen jaar’, relativeert Remerie. ‘Meedoen moet je zien als een verzekeringspolis voor een mooi landschap voor jouw kinderen.’

Vasco van der Boon (journalist FD, artikel in FD 1 juni 2021, hier online)